Hướng dẫn cách đánh Tổ Tôm cực dễ hiểu cho lính mới nhập môn

Tìm hiểu các quân bài trong Tổ Tôm

Không giống như các trò chơi bài thông thường, đánh Tổ Tôm sẽ được chơi với một bài riêng. Bộ bài này rất đặc biệt, không chỉ có số lượng lá cực lớn lên đến 120 lá mà còn bởi hình dáng và hoa văn của nó. Các lá bài Tổ Tôm được làm từ chất liệu giấy cứng tráng plastic bóng. Các lá bài có hình chữ nhật dài và thon. Trên mặt các lá bài vẽ những hoa văn bằng chữ Nho cách điệu và những hình ảnh tượng trưng độc đáo cho chính lá bài đó.

120 lá bài trong một bộ sẽ được chia thành 4 loại quân, mỗi loại 30 lá. Dân gian thường dùng câu nói “Vạn vuông, Văn chéo, Sách thì loằng ngoằng” để dễ dàng nhận biết nhanh 4 loại quân này trong bộ.

Tên của các quân bài trong bộ Tổ Tôm sẽ được đọc theo trình tự từ bên trái qua bên phải theo đúng chiều đọc sách. Trong số các ký hiệu hoa văn phức tạp trên lá bài bạn chỉ cần chú ý đến 2 thành tố chính đó là phần số và phần hoa. Trong đó hàng số gồm có 9 số từ hàng nhất đến hàng cửu. Hàng hoa gồm 3 hàng là Vạn, Sách, Văn. Cụ thể:

• Hàng Văn: Gồm các lá bài từ hàng Nhất Văn đến hàng Cửu Văn.
• Hàng Vạn: Gồm các lá bài từ hàng Nhất Vạn đến hàng Cửu Vạn.
• Hàng Sách: Gồm các lá bài từ hàng Nhất Sách đến hàng Cửu Sách.

Ngoài ra, trong bộ bài Tổ Tôm còn có 3 loại bài đặc biệt nữa. Các lá bài này được gọi là Yêu. Các lá bài Yêu gồm:

• Thang thang: Là lá bài có hình vẽ một người phụ nữ đang bồng con cho bú.
• Ông cụ: Là lá bài vẽ họa tiết hình cụ già đang chống gậy
• Chi chi: Là lá bài vẽ hình người cầm 2 quả chùy.​

Cách cầm và xếp bài Tổ Tôm

Với số lượng lá bài nhiều và chia theo các hàng như thế, cách cầm và cách xếp bài Tổ Tôm sẽ rất khác biệt so với cách xếp tay bài của những trò chơi bài dân gian khác. Trong phần viết dưới đây chúng tôi sẽ giải mã cụ thể hơn cho các bạn cách cầm bài cũng như xếp bài sao cho hợp lệ, thuận tiện trong quá trình chơi nhé!

Với bài trên tay

Đối với những lá bài trên tay các bạn sẽ nhặt và xếp theo kiểu nan quạt giấy, sau đó cầm xòe trên tay. Quân bài yêu sẽ được ưu tiên xếp ở giữa tay bài hình quạt đó. Các bạn sẽ để các lá yêu này trên các quân bài khác nhưng không được để lấp các quân sau.

Thông thường các tay chơi bài Tổ Tôm lão luyện sẽ xếp các quân bài theo từng phu. Theo đó những quân bài phu nào liên quan tới nhau thì sẽ được xếp gần nhau. Những quân bài phu lẻ không thể kết hợp mà phải đi lẻ thì sẽ được xếp riêng ở một khu. Cụ thể cách xếp phu các lá bài trên tay như sau:

• Phu bí: Gồm 3 lá bài trở lên xếp theo hàng ngang. Ví dụ: Tứ Sách, Tứ Vạn, Tứ Văn hay Thất Sách, Thất Vạn, Thất Văn,..)
• Phu dọc: Gồm 3 lá bài trở lên được xếp theo hàng dọc và thứ tự của các lá bài lại liên tiếp nhau. Ví dụ: Nhất Vạn, Nhị Vạn, Tam Vạn; Tứ Văn, Ngũ Văn, Lục Văn, Thất Văn,…

Nguyên tắc khi xếp bài là bạn không được phép xếp chồng, xếp lấp bất cứ quân bài nào. Tuy xếp lấp không nằm trong luật phạt nhưng nó sẽ gây nhiều rủi ro, trở ngại cho người chơi. Thường gặp nhất là trường hợp bị bỏ ù hoặc ù sai do bỏ sót quân hay nhìn nhầm quân. Chính vì thế cần lưu ý tránh ngay các trường hợp xếp bài lấp này nhé!

Với bài xếp dưới chiếu

Cách xếp bài Tổ Tôm dưới chiếu sẽ có phần khác biệt hơn một chút. Về cơ bản thì các bài dưới chiếu sẽ có nhiều những quy định rất nghiêm ngặt về cách xếp hơn. Cụ thể như sau:

• Nếu người chơi có khàn thì phải đặt bài úp xuống chiếu. Hành động này để cho những người khác biết và có cách chơi phù hợp hơn. (Tương tự như báo sâm của Sâm Lốc)
• Trường hợp người chơi ăn quân của làng để ghép thành phu bí của mình thì phải để ở vị trí dưới cùng phía trên. Nếu người chơi nào đó trong ván chơi có quân bài đó thì buộc phải hạ xuống và đặt trên quân bài vừa ra đó. Trường hợp hy hữu có tới 2 quân bài giống thì quân bài thứ nhất vẫn làm tương tự như vậy. Tuy nhiên, tới quân bài thứ 2 người chơi phải để trên cùng với 5 quân bài. Đây được gọi là ăn 5 binh trong đánh Tổ Tôm.

Trường hợp ăn phu dọc thì buộc phải xếp bài thành hàng dọc. Với lá bài ăn quân của làng phải để ở phía dưới cùng. Đồng thời phải hạ các quân bài phu dọc trên tay xuống đặt cạnh với hàng phu dọc đó.

Những quân bài bị xếp sai vị trí nằm không đúng thứ tự dưới chiếu nếu bị phát hiện sẽ bị gọi là trái vỉ. Nếu những quân đáng ra phải ở dưới chiếu nhưng người chơi vẫn còn giữ trên tay thì khi bị phát hiện ra sẽ bị gọi là treo tranh. Chiếu theo luật chơi bài Tổ Tôm thì cả 2 trường hợp này đều sẽ không được ăn tiền chung cuộc dù có thắng đậm.

Ngoài ra, những ngươi chơi nào có thiên khai cũng bị buộc phải úp chiếu. Sau đó còn phải trình làng trước khi bốc quân bài đầu tiên ở sấp bài nọc. Riêng đối với trường hợp người cầm cái thì họ buộc phải mở thiên khai trước sau đó mới được đánh quân. Nếu trong bàn có người đanh chờ thiên khai thì có thể chộp lấy cơ hội mà ù.

Cách chơi Tổ Tôm với số người cụ thể

Cách chơi bài Tổ Tôm không hề bị gò bó bởi mà ngược lại nó có thể linh động thay đổi tùy vào tình huống chơi trên bàn. Trong đó, cách chơi bài Tổ Tôm thay đổi nhiều nhất là thuận theo số người chơi. Thông thường sẽ có 2 cách chơi bài Tổ Tôm thường gặp nhất là chơi bài Tổ Tôm với 4 người và chơi bài Tổ Tôm với 5 người. Mỗi cách chơi sẽ có những quy định riêng biệt. Cụ thể thế nào thì xin mời các bạn tham khảo ngay trong phần viết dưới đây nhé!

Hướng dẫn chơi Tổ Tôm 5 người chuẩn

Với bài Tổ Tôm có 5 người chơi thì mỗi người sẽ được nhà Cái chia mỗi tay 20 lá bài. Những lá bài còn dư lại trong bộ bài sẽ được để nguyên đặt dưới đĩa. Các lá bài này sẽ được gọi là bài nọc – những lá bài chung tất cả người chơi đều có thể bốc sử dụng trong quá trình chơi.

Ở bàn chơi 5 người này người đánh trước sẽ là người cầm cái. Người cầm cái cũng có quyền bốc thêm 1 lá bài bất kỳ từ bộ bài nọc. Ván chơi sẽ kéo dài cho đến khi nào cọc bài nọc còn lại 5 lá và trong bàn chơi vẫn chưa có ai ù bài.

Cách đánh Tổ Tôm 4 người (bí tứ)

Bài Tổ Tôm với 4 tay chơi còn được gọi với cái tên là Bí Tứ. Trong ván chơi này bộ bài sẽ được chia thành 5 phần. Mỗi người chơi trong bàn sẽ bốc lấy cho mình một phần. Phần còn lại không có người lấy sẽ là là phần bài nọc chung cho mọi người cùng bốc trong quá trình chơi.

Khác với chơi bài Tổ Tôm 5 người, trong cách chơi bài này người chơi có thể ù ngay khi có 2 lưng. Tuy nhiên để cước ù này hợp lệ thì trong ván không được xuất hiện ù thông, ù thập hồng. Ù thắng chính trong bài Bí Tứ là Ù kính nhị và Ù thập nhị hồng.

Điều kiện ù và các loại ù khi chơi Tổ Tôm

Bài Tổ Tôm quy định rất chặt chẽ về vấn đề Ù trong bàn chơi. Một người chơi muốn báo Ù hợp lệ phải đáp ứng được các điểu kiện Ù và đảm bảo xướng Ù đúng loại. nếu Ù khi chưa đủ điều kiện hoặc Ù sai bài có thể sẽ bị phạt rất nặng. Vì thế khi chơi bài Tổ Tôm các bạn cần phải tìm hiểu thật kỹ về vấn đề này.

Điều kiện ù

Để có thể được công nhận là một tay bài Ù hợp lệ người chơi cần phải đáp ứng được các điều kiện ù sau:

• Người chơi phải hạ hết tất cả các lá bài trong tay Ù xuống chiếu để mọi người cùng kiểm tra.
• Người chơi cũng cần phải lật ngửa các lá khàn mà mình có để so bài đủ lá.
• Người chơi phải có đủ 21 quân và phải xếp được các phu không để lẻ bất cứ lá bài. Bên cạnh đó người chơi còn cần phải có ít nhất 1 lưng. Nếu người chơi có đủ các lưng thì sẽ được xem là Thiên ù.

Khi một người chơi nào đó ù bài, quân bài lật trong tụ phải là 10 cặp. Đồng thời người chơi phải có 6 cặp trở lên mới được tính là ù. Nếu bạn không có đủ từ 6 cặp mà xướng ù thì sẽ bị phạt vì ù sai.

Các loại ù trong Tổ Tôm

Trong bài Tổ Tôm có rất nhiều cước có thể ù. Trong đó người chơi cần phải nắm được các cước ù chính trong bài Tổ Tôm như sau:

• Ù thông: Người chơi ù liên tục từ lần thứ 2 trở đi.
• Ù Thập Điềm: Người chơi Ù toàn bài với quân màu đỏ.
• Ù bạch Định: Người chơi Ù với bài toàn màu trắng.

• Kính Cụ: Người chơi Ù trong bài có các quân ông cụ đỏ với toàn bộ bài trắng.
• Kính Tứ Cổ: Người chơi Ù với 4 lá bài ông cụ đỏ và các quân còn lại đều là quân trắng.
• Chi Nẩy: Người chơi Ù khi bốc một quân bài ở nọc.

Hướng dẫn cách hô ù

Để Xướng ù trong bài Tổ Tôm ngoài nắm được các điều kiện ù và biết cước ù thì bạn còn phải hô Ù đúng cách. Không giống như các môn bài chờ quận, khi bạn đang chờ quân bài nào đó để ù và nó xuất hiện thì dù ở bất cứ cửa nào bạn cũng có thể hô ù. Sau khi người chơi hô ù và hạ bài, dậy khàn, báo bất thực và trả chén cho làng (nếu có) mới Xướng ù, hô ù loại gì: Ù thông hay ù suông? ù có cước sắc hay không có cước sắc.

Trường hợp người chơi ù có nhiều cước sắc thì người chơi phải báo ù đúng trình tự từ cao đến thấp. Trừ khi người chơi Ù Tôm Lèo. Nếu người chơi hô ù sai hay hồ ù ít thành nhiều thì sẽ bị phạt.

Cách tính điểm thắng thua

Tùy vào quy ước cũng như cách chơi bài Tổ Tôm của từng vùng thì cách tính điểm này cũng sẽ có chút thay đổi. Tuy nhiên, về cơ bản cách tính điểm thắng thua trong bài Tổ Tôm sẽ như sau:

• Ù suông không có cước sắc thì +1 điểm
• Ù thông ván trước thì +1 điểm
• Có tôm sẽ được thì +1
• Bạch thủ thì +1 điểm
• Xuyên 5 gian thì + 1 điểm
• Có lèo thì +2 điểm
• Thập điều thì +3 điểm
• Kính cụ thì + 6 điểm
• Bạch định thì +8 điểm
• Kính tứ cố thì cộng max điểm là 10

Bên cạnh đó, điểm 1 hội của “ù suông 2 dịch 1” sẽ được tính 25 điểm, “ù suông 4 dịch 2” tính 50 điểm. Khi điểm tổng lớn hơn 24 hoặc 48 hội sẽ kết thúc. Người chơi nào có điểm cao nhất thì người đó thắng.

Cách chơi Tổ Tôm khá phức tạp, đòi hỏi bạn phải tìm hiểu kỹ trước khi nhập cuộc. Hy vọng với bài viết trên, bạn sẽ có thêm nhiều thông tin bổ ích về trò chơi dân gian này. Đừng quên truy cập website Gametop88 để có thêm nhiều thông tin hữu ích về game bạn nhé!